Το αβοκάντο θεωρείται ευαίσθητο στην υπερβολική υγρασία του εδάφους. Αναπτύσσεται κανονικά σε εδάφη με αέρo-ικανότητα της τάξης του 30% και εμφανίζει συμπτώματα ασφυξίας της ρίζας όταν η περιεκτικότητα του εδάφους σε αέρα είναι κάτω του 17%. Οι αντιδράσεις συμβαίνουν λίγο μετά την κατάκλυση του εδάφους και είναι η μάρανση και η πτώση των φύλλων, η μείωση του μεγέθους των φύλλων λόγω αναστολής της αύξησης, η παρεμπόδιση αύξησης της ρίζας και αν η κατάσταση διαρκεί η νέκρωση της ρίζας. Έχουν αναφερθεί υπερτροφίες στον κορμό σε πλημμυρισμένα δέντρα αβοκάντο στην Καλιφόρνια. Η παρατεταμένη ασφυκτική κατάσταση λόγω υπερβολικής υγρασίας έχει ως αποτέλεσμα την μείωση της φωτοσύνθεσης, της παραγωγής καρπών και αυξημένο ποσοστό ξήρανσης των δένδρων. Επιπλέον, η υπερβολική υγρασία συμβάλλει στην ανάπτυξη του μύκητα της σηψιρριζίας (P. Cinnamoni), με σοβαρές επιπτώσεις στην ανάπτυξη και παραγωγή των δένδρων.
Ο σχεδιασμός της άρδευσης μιας φυτείας αβοκάντο εξαρτάται από εδαφικούς παράγοντες (μηχανική σύσταση, δομή, βάθος, διηθητικότητα, πορώδες, κλπ.), τις κλιματικές συνθήκες (θερμοκρασία, σχετική υγρασία, ταχύτητα ανέμου, κλπ) και το στάδιο ανάπτυξης της καλλιέργειας. Γι’ αυτό δεν είναι δυνατό να δοθούν συγκεκριμένες ποσότητες για κάθε φυτεία. Ωστόσο, ο σχεδιασμός της άρδευσης του αβοκάντο θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τα παρακάτω βασικά σημεία. α) Να εξασφαλίζει επαρκή εδαφική υγρασία στο ενεργό ριζόστρωμα, β) Να μη δημιουργεί υπερβολική υγρασία, που είναι επιζήμια, και γ) η ποιότητα του νερού άρδευσης να είναι καλή.
Για το σχεδιασμό της άρδευσης του αβοκάντο συνιστάται η μέθοδος που βασίζεται στην καταγραφή της υγρασίας του εδάφους σε σύγκριση με αυτές που βασίζονται αποκλειστικά σε κλιματικά στοιχεία για την εκτίμηση της εξατμισοδιαπνοής. Και αυτό γιατί το αβοκάντο χρησιμοποιεί νερό κυρίως από τα επιφανειακά 0-40 εκατοστά του εδάφους και είναι σημαντικό η καταγραφή της υγρασίας της υγρασίας να γίνεται εντός αυτής της ζώνης.
Τα τασίμετρα αποτελούν αξιόπιστα όργανα, με χαμηλό κόστος για τον έλεγχο της υγρασίας στο έδαφος. Συνήθως χρησιμοποιούνται δύο τασίμετρα για μέτρηση της υγρασίας του εδάφους σε βάθος 15 cm και 45 cm. Σύμφωνα με τη βιβλιογραφία, όταν η τάση συγκράτησης του νερού από το έδαφος είναι 20 kPa στα αμμώδη εδάφη και 30-40 kPa σε μέσης σύστασης εδάφη, στο βάθος των 20 cm η άρδευση θα πρέπει να αρχίσει. Εάν η ένδειξη στο τασίμετρο των 45 cm αρχίσει να μειώνεται η ποσότητα του νερού είναι επαρκής και η άρδευση πρέπει να σταματήσει. Αν η ένδειξη δεν μειωθεί μετά την άρδευση, δεν έχει εφαρμοστεί επαρκής ποσότητα νερού και η άρδευση πρέπει να συνεχιστεί. Για την αυτοματοποίηση της άρδευσης μπορεί να χρησιμοποιηθεί ένα ηλεκτροτασίμετρο, που τοποθετείται στο βάθος των 25 εκ. και συνδέεται με μια ηλεκτροβαλβίδα.
Ωστόσο, υπάρχουν σήμερα στην αγορά με πολύ μικρό κόστος εργαλεία σχεδιασμού της άρδευσης (Sofware), που βοηθούν σημαντικά τους αγρότες να αυξήσουν την αποτελεσματικότητα χρήσης του νερού, ελαχιστοποιώντας ταυτόχρονα τους περιβαλλοντικούς κινδύνους και συμβάλλοντας στην αειφορία του αγροτικού τομέα. Τα εργαλεία αυτά χρησιμοποιούν τα κλιματικά δεδομένα, τον τύπο του εδάφους, την καλλιέργεια, την διαθεσιμότητα και την ποιότητα του νερού και την μέθοδο άρδευσης για το υπολογισμό των αναγκών άρδευσης της ελιάς, ενώ η πληροφορία δίνεται στον αγρότη μέσω του διαδικτύου ή τηλεφωνικού μηνύματος (SMS) (άρδευση ακριβείας).
Σε πειράματα που έγιναν στα Χανιά, άρδευση με 550 m3/στρέμμα θεωρείται επαρκής για την ανάπτυξη και παραγωγή του αβοκάντο. Ο συντελεστής υδατοκατανάλωσης Εpan για το αβοκάντο, που έχει δώσει τα καλλίτερα αποτελέσματα, είναι 0.6 τόσο για το Ισραήλ όσο και για τα Χανιά Για την Καλιφόρνια ο συνιστώμενος φυτικός συντελεστής Kc = 0.7 με επιπλέον ένα 10% για έκπλυση, ανάλογα με την ποιότητα του νερού άρδευσης. Το διάστημα μεταξύ των αρδεύσεων κατά τους κρίσιμους μήνες (Ιούλιο και Αύγουστο) δεν πρέπει να υπερβαίνει τις 7 ημέρες, αν και πιο συχνότερο πότισμα με μικρότερη ποσότητα, εξασφαλίζει καλλίτερες συνθήκες απορρόφησης νερού από το έδαφος.
Οι ανάγκες σε νερό του αβοκάντο ανά μήνα στις συνθήκες των Χανίων της Κρήτης δίνονται στον πίνακα, ενώ οι συνολικές κυμαίνονται από 540-620 (m3/στρέμμα) ανά έτος.
Ανάγκες σε νερό άρδευσης του αβοκάντο (m3/στρέμμα) |
Μήνες |
ΑΠΡ | ΜΑΙ | ΙΟΥΝ | ΙΟΥΛ | ΑΥΓ | ΣΕΠΤ | ΟΚΤ |
47 | 76 | 104 | 111 | 102 | 71 | 32 |
Η μέθοδος άρδευσης που χρησιμοποιείται ευρύτατα σήμερα για την άρδευση του αβοκάντο σε μέσης σύστασης εδάφη είναι οι σταγόνες. Τα πλεονεκτήματα της μεθόδου, όπως η εξοικονόμηση νερού, η εφαρμογή της λίπανσης, η μείωση των εργατικών, κλπ. συνέβαλαν στην επικράτηση της μεθόδου. Συνήθως χρησιμοποιείται μια γραμμή άρδευσης με σταλακτήρες για κάθε γραμμή δένδρων. Σε ελαφρά εδάφη με μικρή υδατοχωριτικότητα συνιστάται η χρήση δύο γραμμών άρδευσης με σταγόνες ανά σειρά δένδρων ή η χρήση μικρο-εκτοξευτήρων κάτω από την κόμη των δένδρων.
Ποιότητα νερού άρδευσης
Το αβοκάντο θεωρείται πολύ ευαίσθητη καλλιέργεια στην αλατότητα. Τα υποκείμενα τύπου «Γουατεμάλας» και «Δ. Ινδιών» θεωρούνται πιο ανθεκτικά, λόγω της ικανότητάς τους να περιορίζουν την απορρόφηση του χλωρίου, από τα τύπου «Μεξικού» που είναι και τα πλέον ευαίσθητα Το νερό άρδευσης πρέπει να είναι καλής ποιότητας, με ηλεκτρική αγωγιμότητα (EC) μέχρι 0,75 dS/m. Όταν το έδαφος έχει καλή στράγγιση και εφαρμόζεται έκπλυση των αλάτων, η ηλεκτρική αγωγιμότητα (EC) του νερού άρδευσης μπορεί να φτάσει τα 1,7 dS/m.
Η περιεκτικότητα σε χλώριο (Cl) του νερού άρδευσης δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 100 ppm ή τα 3,0 meq/l. Η περιεκτικότητα του νερού άρδευσης σε νάτριο (Νa) μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στην καλλιέργεια του αβοκάντο. Όταν ο λόγος προσρόφησης νατρίου (SAR) του νερού άρδευσης είναι μεγαλύτερος από 6, το αβοκάντο εμφανίζει σοβαρά συμπτώματα τοξικότητας (περιφερειακές ξηράνσεις στα φύλλα, κλπ.). Η περιεκτικότητα του νερού σε βόριο (Β) δεν πρέπει να είναι μεγαλύτερη από 0,3-0,5 ppm. Το χλώριο συσσωρεύεται κυρίως στα φύλλα, ενώ το νάτριο κυρίως στην ρίζα, τους βλαστούς και λιγότερο στα φύλλα.
Χαρακτηριστικά του νερού άρδευσης για το αβοκάντο
Πρόβλημα | Κανένα | Αυξημένο | Σοβαρό |
Αλατότητα: |
ECw (dS/m) | 0,75 | 0,8-1,7 | >1,8 |
Τοξικότητα ιόντων: |
Νάτριο (meq/l) | 70 | 80-100 | >130 |
Χλώριο (meq/l) | 100 | 110-180 | >180 |
Βόριο (meq/l) | 0,3-0,5 | 0,6-1,0 | >1,0 |
Η τοξικότητα χλωρίου στα φύλλα εμφανίζεται αρχικά με χλώρωση υπό μορφή κηλίδων περιφερειακά που συνοδεύεται από μειωμένη ικανότητα φωτοσύνθεσης των φύλλων. Ακολουθεί χαρακτηριστική ξήρανση της κορυφής του φύλλου και καταλήγει σε πρόωρη φυλλόπτωση. Η ξήρανση της κορυφής εμφανίζεται όταν η περιεκτικότητα σε χλώριο του φύλλου είναι μεγαλύτερη από 0,25% του ξηρού βάρους. Αντίθετα με το χλώριο, το νάτριο δεν προκαλεί ξήρανση της κορυφής, αλλά νεκρωτικές κηλίδες κοντά στη περιφέρεια και το εσωτερικό του φύλλου. Περιεκτικότητα του φύλλου σε Να 0,4-0,5% του ξηρού βάρους προκαλεί ελαφρές ζημιές στα φύλλα, ενώ η συγκέντρωση 1,0% είναι πολύ τοξική.
Συμπτώματα τοξικότητας από χλώριο
Βιβλιογραφία
- Η άρδευση του αβοκάντο–Υδατικές ανάγκες και ποιότητα νερού. Χαρτζουλάκης Κ., 2008. Γεωργία & Κτηνοτροφία 9: 54-57.
- ‘Η άρδευση των καλλιεργειών – Αβοκάντο’, 2019, Κων. Στ. Χαρτζουλάκης, Εκδόσεις ΑΓΡΟΤΥΠΟΣ, Αθήνα, σελ. 355-363.
- Crop yield response to water. 2012. Steduto P., Hsiao T.C., Fereres E., Raes D., IRRIGATION AND DRAINAGE PAPER 66, FAO, Rome
- Moderate water stress affects leaf anatomy, gas exchange, water relations and growth in two avocado cultivars. Chartzoulakis K., Patakas A., Kofidis G., Bosabalidis A. and Nastou A., 2002. Scientia Hort., 95: 39-50.
- Water use, wetted soil volume, root distribution and yield of avocado under drip irrigation. Michelakis N., Vougioukalou E. and Clapaki G., 1993. Agr. Wat. Manag. 24: 119-131.